Het programma Openbare orde en Veiligheid levert een bijdrage aan het bereiken van het perspectief  ‘Vitale Gemeenschappen’ uit de Regiovisie ‘Regio in Balans’.
In de Strategische Visie 2030 wordt gesteld dat op buurtniveau de saamhorigheid sterk is toegenomen en daardoor de onveiligheid ‘sterk‘ is gedaald. Dit beeld maakt dat de gemeente zich met name wil richten op het buurt- en wijkniveau voor de veiligheid in de brede zin van het woord.
Venlo vervult op verschillende onderdelen van dit programma een functie die verder reikt dan die voor de inwoners van de gemeente Venlo, namelijk voor vrijwel alle inwoners uit Noord - en Midden-Limburg (bijvoorbeeld 'Veilig Thuis').

In de Sociale Structuurvisie Venlo 2022  ‘Ik ken jouw naam, jij de mijne. Samen zijn wij Venlo’ is een hoofdopgave voor het sociale domein verwoord als ‘het vermogen van de stad om iedere inwoner van Venlo een veilige leefomgeving te bieden met voldoende mogelijkheden om mee te doen’. Het programma Openbare orde en Veiligheid levert met name een bijdrage aan de kernopgave ‘Iedereen heeft recht op een veilig bestaan en werkt mee aan een veilige leefomgeving’ uit deze visie.

Je veilig voelen c.q. veilig zijn, is de basis om te kunnen functioneren, om mee te kunnen doen en om je te kunnen ontwikkelen. Je wilt leven in een omgeving zonder (huiselijk) geweld, waarin eenieder zich aan de regels houdt, met  veilige woningen en gebouwen. Een omgeving waarin je als persoon, wie je ook bent of wat je achtergrond ook is, wordt gerespecteerd.
Veiligheid is vanuit dat beeld een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Is de veiligheid echter in het geding, dan grijpt de overheid resoluut in. Wetten worden gehandhaafd en er wordt toegezien op de openbare orde.

De wettelijke basis voor het handelen van de overheid is onder meer te vinden in de Gemeentewet, de Politiewet (2012) en de Wet op de veiligheidsregio’s. De rol van de lokale overheid is in deze wetgeving vastgelegd en is in de afgelopen jaren geëvolueerd van een regel- en handhavingsrol naar een meer omvattende regierol op het gebied van openbare orde en veiligheid.

Daarbij voert de burgemeester het gezag over de openbare orde en de hulpverlening; de officier van justitie voert het gezag over strafrechtelijke handhaving en taken ten dienste van justitie. In de ‘driehoek’ bepalen burgemeester, politie en openbaar ministerie op basis van de actuele veiligheidssituatie de taakuitvoering van de politie. Feitelijk worden afspraken gemaakt over wat de politie doet, waarbij het integraal veiligheidsbeleid het vertrekpunt vormt.  
Vanuit dit kader is de strategische doelstelling van dit programma als volgt geformuleerd:

De vertegenwoordiging van de gemeente zal zich waar en wanneer mogelijk sterk maken voor een wijziging van de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Limburg-Noord voor wat betreft de stemverhouding. Hiermee wordt beoogd de invloed in balans te brengen met de financiële inbreng van Venlo ten op opzichte van de andere deelnemende gemeenten.

De opgaves die voortvloeien uit de wettelijke basis en de regierol op het gebied van  openbare orde en veiligheid worden in het laatste kwartaal van 2018 opnieuw vorm gegeven in een nieuw Integraal Veiligheidsplan voor de jaren 2019 – 2022. Het IVP is een strategisch kader waarin naast stedelijke veiligheidsprioriteiten, ook veiligheidsprioriteiten op wijkniveau worden bepaald. Er worden afspraken opgenomen over de rollen en inzet van de gemeente en partners om de gestelde doelen te bereiken. Het integraal veiligheidsplan is zoals aangegeven een strategisch kader, het geeft onvoldoende concrete invulling aan hoe we vervolgens de gestelde doelen gaan halen. Daarom zal jaarlijks een uitvoeringsplan worden opgesteld, met een eerste versie in het eerste kwartaal van 2019.

Het bevorderen van (het gevoel van) veiligheid
Bij het opstellen van het Integraal veiligheidsplan 2019-2022 worden partners betrokken: burgers, maatschappelijke partners, bestuur en gemeenteraad. Echter, gezien het feit dat veiligheid zich voornamelijk in het domein van de overheid bevindt, is er bij het opstellen van het nieuwe beleidsplan sprake van een beperkte mate van co-design (zie onderstaande figuur).

Zoals aangegeven worden de inhoudelijke prioriteiten voor 2019-2022 in het laatste kwartaal van 2018 bepaald. Wel kan worden aangegeven waaraan het IVP voldoet danwel antwoord op gaat geven:

• Geprioriteerde thema’s op stedelijk en wijkniveau. Dit gaan we doen volgens de Methode Kernbeleid Veiligheid van de VNG op het gebied van veilige woon- en leefomgeving (geweld in afhankelijkheidsrelaties en drugsbeleid), Bedrijvigheid en veiligheid (Veilig uitgaan), Jeugd en Veiligheid (Jeugd, alcohol en drugs en Veilig in en om de school), fysieke veiligheid (rampenbestrijding, crisisbeheersing en verkeersveiligheid) en integriteit en veiligheid (veilig publieke taak en radicalisering en jihadisme) .
• De inzet van diverse instrumenten/methodieken zoals Buurt Bestuurt, Top X aanpak, cameratoezicht.
  • Versterking van de verbinding tussen veiligheid en zorg.
  • Informatie gestuurd werken
  • Integraal samenwerken binnen en buiten de gemeentelijke organisatie.

Voor 2019 is een investeringsbudget beschikbaar voor de vervanging van de camera's in de binnenstad.

Betrokkenheid verbonden partijen
In het programma Openbare Orde en Veiligheid zijn de volgende verbonden partijen betrokken:

• gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Limburg Noord,
• Stichting Veilig Thuis NML
• Ambulancezorg Limburg-Noord (geen financiële relatie)

Samenwerkingen

• Zorg- en Veiligheidshuis (binnen eigen organisatie)
• Riec - Limburg
• politie